zondag 8 december 2019

Nostalgie

Ik ben nostalgisch en voel altijd een oerheimwee.
Nu las ik het volgende in Topics en het stond in het AD:

Ad Vingerhoets, emeritus hoogleraar emoties en welbevinden aan de Tilburg University (University??). ,,Nostalgie is een belangrijke en gezonde emotie, waarvan onder meer is aangetoond dat het eenzaamheid en angst tegengaat. Het maakt ons ook vrijgeviger en toleranter. En we worden er letterlijk warmer van.''
Vingerhoets verdiepte zich in heimwee (deels hetzelfde, maar ook deels gaat het om een ander soort heimwee dan ik bedoel) en nostalgie, het bitterzoete gevoel dat we ervaren bij het ophalen van vroege herinneringen.

Onderzoekers aan de universiteit van Southampton ontdekten dat mensen die nostalgie ervaren het warmer krijgen. Tijdens een experiment werden twee groepen mensen in een kamer gezet waar de temperatuur 16 graden was. De ene groep werd gevraagd om nostalgische herinneringen op te halen, terwijl de andere groep de opdracht kreeg om 'neutrale' herinneringen op te diepen. De eerste groep schatte de kamertemperatuur hoger in. In een tweede experiment, waarbij de proefpersonen hun hand moesten onderdompelen in ijswater, hield de nostalgiegroep het langer vol. 

Het is volgens Vingerhoets dan ook niet vreemd dat we nostalgie vooral in de winter willen ervaren. (Dit klinkt of je het bewust op gaat roepen, maar bij mij komt het vanzelf. Dit is een van de periodes waar ik zulke sterke herinneringen aan heb omdat er zoveel aandacht aan werd gegeven. Zowel inhoudelijk als aan hoe het het er allemaal uitzag) Buiten is het immers koud, donker en onaangenaam. Door te mijmeren over vroeger krijgen we het weer warm. Ik vermoed dat we een stuk minder nostalgisch zouden zijn als we kerst en oud en nieuw in de zomer zouden vieren. Het zou wat dat betreft interessant zijn om te kijken of mensen in AustraliĆ« in december net zo nostalgisch zijn als wij in Nederland.'' (Wat ik zie van mensen die geĆ«migreerd zijn is dat de herinneringen aan vroeger juist heel erg sterk zijn, mooi weer of niet.) 
Nostalgische gevoelens kunnen door van alles en nog wat worden opgerakeld, bijvoorbeeld door een bepaalde locatie, een oude foto of een film die je al lang niet meer hebt gezien.De voornaamste triggers zijn geur en muziek. "Binnenkort start weer de Top 2000 op de radio, dat is het feest van de nostalgie. Iedere luisteraar heeft zijn eigen unieke verhaal bij een liedje'', aldus de hoogleraar.

Vingerhoets kan het weten, want hij vroeg aan drieduizend luisteraars van de Top 2000 welk nummer het sterkste gevoel van nostalgie gaf. Doordat hij de deelnemers had opgevraagd en wist in welk jaar de betreffende liedjes waren verschenen, kon hij precies achterhalen hoe oud de respondenten waren toen zij 'hun' nostalgische nummer voor het eerst hoorden. Wat opviel, was dat de respondenten het meest nostalgisch werden van nummers die ze rond hun tiende jaar voor het eerst hadden gehoord. Op die leeftijd verandert er veel in het leven en ga je je eigen identiteit vormen", verklaart Vingerhoets. "Je gaat naar de middelbare school, mag naar je eerste feestje en wordt misschien wel verliefd. Het zijn herinneringen die ons bijblijven en de muziek zorgt ervoor dat we die momenten herbeleven.'' 

Wat te doen als je je deze feestdagen alleen, koud of somber voelt? Zet de Top 2000 op en dwaal in gedachten even lekker weg naar het verleden.
Tot zover de krant.
De gedachten hoeven niet per se lekker te zijn. Er kan hierdoor, omdat het er niet meer is, ook allerlei verdriet naar boven komen. Voel wat er te voelen is. Ik hoop dat u tegelijkertijd of erna ook de rijkdom van die herinnering voelt.  

En ik zou zeggen doe kaarsjes aan, lees een mooi boek en maak een stevige wandeling. En kook iets waar u dol op bent. Koester uzelf, uw huis en uw leven.