Een nachtje weg

Ik was jarig. Voor het verjaarsontbijt kreeg ik cadeautjes: Privé Domein boekjes (spaar ik), een brownievorm, macademianoten, een cadeautje van Hielkje, dat Henk onderschept had. Het waren gekonfijte sinaasappel staafjes met chocolade. Wat een origineel en lekker cadeautje. Vooral bij een kopje zwarte koffie. 

We zijn een nachtje weggeweest. Ik had dit al heel lang geleden afgesproken en van beide kanten vonden we niet dat er een reden was om het niet door te laten gaan. Alles was ook heel veilig. Het huis waar we waren lag ver weg van alles en iedereen. Normaal gesproken zouden we samen met de twee mensen van de andere kamer eten, maar vanwege corona gebeurde dat nu niet. Hetzelfde gold voor het ontbijt.

Onderweg naar de B&B in Overijssel zag ik een tuin met allemaal verschillende kleuren dahlia's. Ik ben dol op dahlia's, dus dat was het volgende cadeau. Ik zie ze nog steeds voor me. 

Als we niet raar hadden gereden waren we op tijd geweest (we zouden er om 14.00u zijn), maar op een gegeven moment waren we weer op dezelfde weg, zagen we dezelfde fietsers. :-)

Het bleek uiteindelijk heel eenvoudig te zijn, maar wij hebben het ingewikkeld gemaakt.

Nou goed, maakte niet uit.

Na ons noodzakelijke dutje en kopje thee/koffie hebben we een mooie wandeling gemaakt.

De eigenaresse kookte voor ons, op een AGA!!! (Behalve een AGA is er ook een eigen bron, van 40 meter diep. Allebei mijn droom.)

Het was een maaltijd naar mijn hart.

Eerst een stukje warm brood met zelfgemaakte pesto (ze maakt sowieso heel veel zelf).

Daarna een broccolitaart met geitenkaas en honing, geglaceerde spruitjes en worteltjes en een groene sla met van alles erdoor. We dachten er pas aan om een foto te maken toen we al een eindje op weg waren. Het was heerlijk!

Als toetje appel crumble met ongezoete slagroom en een beetje ijs. Hier de lege schaal. Maar ik weet nog niet hoe het proeft. 

Een ontbijt met rauwmelkse kaas van een boer uit de buurt, drie soorten zelfgemaakte jam (bessen, mango en aardbeien), warme broodjes (zaten bij de foto nog in de oven), eitje, vers fruit, hangop (niet aan toegekomen) en zelfgemaakte cruesli (ook niet aan toegekomen) 

Verse sinaasappelsap, kopje thee en tot slot een stukje twentse krentewegge en een kopje koffie, mmmm allemaal.

Tijdens het ontbijt hadden we de opkomende zon als uitzicht.

Hierna gingen we naar kasteel Eerde, de voorloper van de Internationale Quakerschool waar ik op heb gezeten. Eigenlijk wilden we de Krishnamurti wandeling maken. Hij heeft hier tijdelijk gewoond. Deze wandeling hebben we nog tegoed. Voor nu was het al zo fijn om hier rond te lopen.

Het was een heel andere dan anders verjaardag. Er is altijd de combinatie kunst, spiritualiteit (en natuur). Geen kunst want al wilden we erg graag naar Henk Helmantel in het Drents Museum, met een mondkapje, nee, ik moet er niet aan denken. De rest is aan bod gekomen. Juist omdat het zo anders was en omdat we het heel erg fijn hebben gehad zal ik deze verjaardag zeker niet vergeten. Ik heb zelfs een beetje heimwee.

Herfst herfst herfst

Oh, wat heerlijk is deze tijd toch. Er zijn meer paddestoelen dan ooit. Zal er een paar hier plaatsen. Ik vind het zo wonderlijk hoe snel de paddestoelen kunnen wisselen en hoe snel ze groeien. Ik zie nu geen eetbare paddestoelen meer, zoals eekhoorntjesbrood en kastanjeboleten. 

Wat prijzen we ons steeds weer gelukkig dat we midden in de natuur leven. Dat we elke ochtend (dan vooral, al wandelen we 's middags ook nog) de schone herfstgeurige lucht inademen Het is er heerlijk en veilig. In openbare ruimtes komen we niet en we zien bijna niemand. We zouden een paar dagen geleden eigenlijk naar een oude meneer gaan, die in een verpleeghuis (volgens mij is dit niet helemaal het goede woord, maar in ieder geval krijgt hij de verzorging die hij nodig heeft) woont Omdat de virussituatie zo ernstig is, leek het ons verstandiger niet te gaan. Tasje weer uitgepakt, cakejes in eigen mond gestopt en pffft blij met de genomen beslissing. Ik voelde me ook schuldig want we lieten hem wel een beetjein de steek. Gelukkig zei zijn schoondochter: "Better safe than sorry." Ja, helemaal mee eens, maar het is fijn als iemand anders dat zegt. Dank je Annemieke.

Pandemie

Wat hoop ik dat deze pandemie diepgaand de ogen doet openen. Ik las dit treffende en hartverscheurende artikel, dat in de Vlaamse krant De Morgen staat. Het is bekend maar als het zo allemaal bij elkaar staat, dan voel ik me, al kap ik niets en neem ik niets mee uit verre landen, toch ook medeverantwoordelijk. Nog lang niet alles is 100% zuiver, al doe ik over het algemeen - meestal - mijn best. https://www.topics.nl/minder-natuur-meer-gevaar-hoe-we-zelf-de-rode-loper-uitrollen-voor-dodelijke-virussen-a15074907demorgen/?context=mijn-nieuws/&utm_source=redactie&utm_medium=email&utm_campaign=DPN_ED_TOPICS_000_20201007&utm_content=article&utm_term=&ctm_ctid=78919f4a836e46ff759b685c3cb948a3

Voor de mensen die bovenstaande niet kunnen lezen, een fragment uit het artikel van Barbara Debusschere. 

"De vernieling van de natuur blijkt de grondoorzaak van almaar meer ziektes die van dier op mens overgaan, zo stelt ook de VN.

Dat gebeurt in vier fases.

Door ontbossing voor wegen, mijnbouw en landbouw of verstedelijking dringen ten eerste meer mensen dan ooit diep binnen in gebieden waar zij vroeger nauwelijks kwamen.

Vaak zijn het arbeiders die van ver komen. In tegenstelling tot de lokale bevolking die al jaren of eeuwen met bepaalde wilde soorten ‘samenleeft’, hebben zij geen immuniteit opgebouwd tegen virussen en trekken ze na hun werk terug naar steden waar ze die makkelijk verspreiden.

Ten tweede jaagt ontbossing wilde dieren allemaal samen in veel kleinere lapjes natuur die nog overblijven. Daardoor wisselen ze meer dan gewoonlijk onderling ziektekiemen uit, wat de kans op nieuwe en mogelijk sterkere varianten vergroot.

Ten derde moeten ze op zoek naar nieuwe voedselbronnen en huisvesting. Vaak drijft hen dat veel dichter richting de mens. Zo doodde het nipahvirus in Maleisië in 1998 honderden mensen na het verdwijnen van regenwoud voor palmolieplantages en veeteelt. Fruitetende vleermuizen belandden op varkensboerderijen waar mangobomen staan en besmetten met hun uitwerpselen en de varkens, die op hun beurt de medewerkers besmetten.

Ten vierde ontstaat in aangetaste ecosystemen op langere termijn een scheve verhouding die zoönoses nog meer kansen geeft."

Als er niet heel veel gaat veranderen dan wordt alles steeds erger. Er is zoveel wat gedaan kan worden. We zijn toch verantwoordelijk voor onszelf, elkaar, dieren en de aarde? We staan helemaal niet machteloos, integendeel. Ik zeg we maar ik bedoel vooral ze!

Bramen en brandnetels

Vorige week maakten we een wandeling op een prachtig landgoed en ... we verdwaalden. Het was heel erg warm en mijn bloedsuiker daalde. De laatste kleine bramen die we aan het begin van de wandeling hadden geplukt hebben me gered. Ik propte (kan het niet anders zeggen) de helft in mijn mond en ik was net op tijd. Een meneer wees ons de weg en zo kwam alles goed. Tot mijn heel grote verrassing hebben we zelf een paar(!) bramen. Ik kan het niet geloven, we hebben de plant pas net. Vanmorgen maakte ik van de rest van het beetje bramen van vorige week jam voor twee crackertjes. Die geur ... deze tijd kan voor mij niet zonder.

Omdat het flink geregend heeft zijn overal weer verse brandnetels. Heel gezond 

(naast voedingsvezels zit er calcium, chroom  ijzer, koper, selenium, kalium, magnesium, kiezelzuur, zwavel en vitamines A, B, C, D, E en K in) en lekker door soep of stamppotje.

Leuk weetje

Op geen enkele andere dag in het jaar zijn zoveel mensen jarig als vandaag.
43.837 (en er zullen er inmiddels vast alweer een paar bij zijn gekomen).

4 Waar geven wij bijna niets aan uit?

Wij leven eigenlijk behoorlijk geïsoleerd. We gaan weinig weg. Wel veel naar buiten, maar we reizen niet of nauwelijks. Daar geven we dus bijna geen geld aan uit. Normaalgesproken zijn we een paar nachtjes per jaar weg en dat is het. Ik heb een 'uitjesrekening'. Alles wat extra is stort ik meteen op die rekening. Het kan dan om een paar euro gaan, maar toch. 

Het nauwelijks weggaan betekent ook dat we er niet netjes uit hoeven te zien. Sowieso vind ik uiterlijk in verhouding niet erg belangrijk. Wat iemand uitstraalt, dat doet er voor mij alles toe. En wat mezelf betreft; schoon, lekker ruiken en een vleugje lippenstift (altijd). Kleding dragen we tot het versleten is.* We geven er dus bijna niets uit en aan make-up ook niet. 

Dat is niet alleen voor ons beter, maar ook voor het milieu. Van alle textiel die jaarlijks wordt verbrand kun je heel Nederland kleden las ik net. Ook hier heeft corona een positieve invloed. Een klein deel van de kleding werd herbruikt maar Ellen Mensink, oprichtster van 'Loop a life'. gebruikt oude kleding om nieuwe kleding te maken. Nieuwe, tijdloze vesten en truien, die niet onderhevig zijn aan modegrillen, Ze gaan een levenlang mee zegt ze. Ook de productie of hoe noem je dat in dit geval, gebeurt zorgvuldig. Er wordt bijvoorbeeld niet gekleurd. De bestaande kleuren zorgen voor pasteltinten. Ze zegt: "Ik denk dat deze crisis de duurzaamheidsbeweging zal versnellen. Er wordt al minder, maar duurzamere kleding gekocht. "

Het lijkt me trouwens, als ik eerlijk ben, wel heerlijk om een keer alles nieuw te kopen, het beste van het beste. Mooie materialen, mooie kleuren  mooie pasvorm en verantwoord  De twinsets van Peter Hahn bijvoorbeeld, die vind ik zo prachtig. Een van de kleine wensen voor als we eens een grote prijs winnen.  Het zijn wensen, maar het is geen noodzaak.

Aan nieuwigheden geven we ook weinig uit. Ik zou willen dat alles zo gemaakt werd dat het heel lang meegaat en je niet gedwongen wordt het na een paar jaar te vervangen. Dat scheelt geld en het is zoveel beter voor de aarde. Elk bedrijf zou daar zeker in deze tijd van doordrongen moeten zijn en bij steeds meer bedrijven zal dat waarschijnlijk ook zo zijn, dat kan toch eigenlijk niet anders. Kwaliteit! Het geldt voor alles. Van het kleinste bonbonnetje tot de grootste machine.

*En dan vind ik het soms nog moeilijk om er afscheid van te nemen. 

Waar geeft u weinig aan uit, of waar kunt u minder of weinig aan uitgeven (als het nodig is)? 

Decor

De afgelopen week was dit ons decor tijdens de vroege ochtendwandelingen. Het is zo heerlijk, om op deze manier de dag te beginnen. Voor lichaam en geest.

Soms hangt er nog nevel op het land.

Liefde

Vandaag is mijn vermaandag. We vieren altijd onze vermaandagen. Bij mijn bordje dit hart vanmorgen en later had Henk het op ons 'kacheltje' gedaan. Net zo lief vind ik hoe hij de schoenen na een vochtige wandeling heeft neergezet, die hij zo gaat borstelen. En ach, dit zijn alleen maar twee voorbeelden. 

Ventilatie!

Vaak voel je hoe belangrijk iets is. Ik had dat vanaf het allereerste begin van het coronatijdperk met ventilatie en vooral buitenlucht. Ik schreef er eerder over. In elke situatie is het, vind ik, zo belangrijk om eerst je gevoel/intuïtie te gebruiken en daarna je verstand. Het gevoel kan dan in praktijk worden omgezet. Niet klakkeloos volgen, nooit. Ik vroeg me net af of ik ooit iets zal doen waar ik het ten diepste niet mee eens ben. Misschien alleen als ik er iemand echt mee kan helpen. Of vanwege een hoge boete die ik niet zou kunnen betalen, maar ik weet niet of bijvoorbeeld een gevangenisstraf een reden zou zijn om tegen mezelf in te gaan. Ik hoop niet dat het ooit zover komt. Je kan trouwens meestal niet bedenken hoe je in een bepaalde - nood - situatie op iets zal reageren. Hier heeft niemand corona maar er is in verschillende delen van Nederland een enorme stijging. We kunnen er veel aan doen, al is dat natuurlijk moeilijker als je door bepaald werk met veel mensen fysiek direct of indirect in aanraking komt. En dan bedoel ik met  alle soorten lichaamsvocht.

Een artikel van Onno Lakeman in het AD 

https://www.topics.nl/-doe-de-ramen-open-en-sluit-de-wc-deksel-a15000185ad/?context=playlist/m-gezond-leven-f7981a/&utm_source=redactie&utm_medium=email&utm_campaign=DPN_ED_TOPICS_Newsletter_PERSO_API_20200912&utm_content=article&utm_term=&ctm_ctid=78919f4a836e46ff759b685c3cb948a3

begint met: “Goed ventileren in verband met infectiepreventie betekent dat je de lucht verdunt. Dus dat je zoveel verse lucht aanvoert, dat virusdeeltjes vanzelf worden afgevoerd. Zet daarom ramen het liefst tegenover elkaar open. Heeft een ruimte maar aan één kant ramen, dan moet je ook de binnendeur openzetten om goede ventilatie te krijgen."

In een Vlaamse krant (ook topics) gaat het over de donkere maanden die komen. Een hoogleraar en psychiater praten onder andere over wat er gedaan kan worden om die maanden zowel mentaal als fysiek goed door te komen.
Het gaat over ventilatiesyetemen, die lang niet overal goed genoeg zijn om virussen tegen te houden. Over dik aankleden zodat u op een terras buiten kunt zitten. Het wordt meer dan ooit de kunst om aan zelfzorg te doen. Onderhoudt waardevolle contacten en doe nieuwe dingen. Ventileer goed en houd fysieke activiteiten ook in de winter vol. Ik heb een deel van het verhaal (het gaat ook over scholen, werk en meer) in mijn eigen woorden heel kort weer gegeven. Als u het hele artikel wilt lezen:

https://www.topics.nl/zo-komt-u-de-coronawinter-door-koop-warme-kleren-en-hou-uw-smartphone-bij-de-hand-a15000657hln/?context=playlist/m-992675781768474aa9fb72b6383b92a3/&utm_source=redactie&utm_medium=email&utm_campaign=DPN_ED_TOPICS_Newsletter_PERSO_API_20200912&utm_content=article&utm_term=&ctm_ctid=78919f4a836e46ff759b685c3cb948a3

ps

Ik weet niet of u topics kunt lezen. Zo niet dan kunt u het artikel via de krant lezen. Vaak kunnen er zeven artikelen gratis worden gelezen als u geen abonnement heeft.

Belofte (een van de) inlossen

Een tijd geleden schreef ik dat ik af en toe een mooie, vaak oude foto zou plaatsen. Bij deze. Wat een andere wereld.

Tentoonstelling

Gistermorgen was het prachtig nazomerweer maar gistermiddag plensde het. We gingen weer naar een mooie Borg, Nienoord in Leek. Gek genoeg zijn we vaak in de andere borgen van Groningen geweest en hier nog nooit. Het was een stuk lopen vanaf de parkeerplaats en we hadden geen paraplu bij ons. Daarom leek het langer denk ik. We dropen. Anton Heyboer maakte alles goed. We waren uitgenodigd voor een rondleiding door twee dames, een tweeling, die veel van Anton Heyboer hebben aangeschaft en hem heel goed gekend hebben. Dat gaf een enorme meerwaarde aan de op zich al interessante tentoonstelling van een zo boeiende man. Het werd een middag vol kunst en spiritualiteit. We genieten na.

Nazomer

Net las ik in Trouw (Heleen Bastiaanse) over een Amerikaanse non die er op los instagramt, twittert en tumblrt. Ik zie een stralende vrouw. Het is dit innerlijk stralen waar ik zo warm van word. Ik kom hier op terug als ik schrijf over waar wij niets of nauwelijks iets aan uitgeven in de serie waar ik mee bezig ben. De non heet Beate Clare. Ze zegt onder andere: "We worstelen allemaal met een vertekend beeld van onszelf." 

Gedurende het leven gebeurt er zoveel met ons en elke heftige ervaring heeft invloed op ons zelfbeeld. Ik zie het bij mezelf en bij de mensen die ik begeleid. Hoe ouders hun kinderen volgestopt hebben met oordelen, verwachtingen en vaak te weinig waardering of erger. Logisch vanuit hun achtergond, maar naast het begrijpen hiervan is het zo belangrijk dat de pijn, de onmacht aangepakt wordt. Iemand kan verder als de tijd rijp is om die oude oordelen los te laten en er zelf, met alles erop en eraan, voor in de plaats te komen. Een lange weg. Ik ben dankbaar die processen te mogen volgen en begeleiden.  

Als ik nu in een andere tijd zou leven was ik misschien wel non. Er zijn veel aspecten van het kloosterleven die me aanspreken. 

Nog even naar 'ons heitje' vanmorgen, de laatste echte kleur, paarsend in de zon. Het is op en top nazomer. 

3 Leven van ongeveer €20 per week, een voorbeeld

Natuurlijk maak ik, net zoals vroeger, een weekmenu, met alle maaltijden voor een week voor ongeveer €20, voor twee personen. Ik doe er ook boodschappenlijstje bij.

Het is eenvoudig om voor een laag bedrag gezond te eten. Het is misschien een beetje saai maar dit is een voorbeeld en het gaat er vooral om dat u niets tekort komt.

Kruiden (desnoods alleen peper en zout) en olie uit voorraad. En koffie en thee.

Of u vervangt de thee, maar thee is niet duur.

Als u kruiden heeft (zonder zou voor mij ondenkbaar zijn) dan kunt u bijvoorbeeld van citroenmelisse, pepermunt en salie, of van een Italiaanse kruidenmix thee maken. Thee maken van die Italiaanse mix deed ik vroeger vaak, in ons hutje in Maarsseveen. Ik gebruikte salie, rozemarijn, citroenmelisse en tijm. Als ik dat nu doe dan word ik door de geur en smaak onmiddellijk teruggeworpen naar toen. 

Spinazie op het balkon en ik heb meestal lente-uitjes in een glas staan zodat ik die ook altijd vers heb in het seizoen. Ik oogst er maandenlang van.

Het is een sober weekmenu. Alleen havermoutkoekjes en stukjes chocolade extra.

Als het niet genoeg is koopt of maakt u nog brood of u koopt meer roggebrood. 

Bijna alles van de Jumbo en iets van Albert Heijn:

Pond biologische havermout €0,94

Havermelk €1,39 (reclame)

500 gram roggebrood €0,49   

Aardbeienjam €0,86

Appelstroop €0,61

1 kg (7 bananen van ruim 140 gram) biologische bananen €1,59

Pot (350 gram) pindakaas €1,79

2 kg biologische aardappelen €3,05

400 gram zilvervliesrijst €0,79

500 gram biologische uien €0,79

1 kg biologische winterwortelen €1,49

400 gram rode linzen €1,10 

Komkommer €0,65

500 gram broccoli €0,69

IJsbergsla €0,65

450 spinazie a la crème €0,49 (zonder a la crème is 10 cent goedkoper)

1 blikje tomatenpuree van 140 gram €0,36

250 gram biologische tofu €0,98

500 gram witte druiven €1,79 (reclame)

1 kiwi €0,53 of sinaasappel

100 gram eigen merk pure chocolade €0,49

Totaal €21,05

Maandag

Ontbijt: Havermout gemaakt met water (vind ik niet zo lekker, maar u misschien wel) of havermelk, een lepel pindakaas en stukjes banaan

Lunch: Linzen met rijst, gebakken uien en kerrie

Diner: Aardappelpuree, gesnipperde broccolisteel met een uitje gebakken en wortelsla

*Druiven

Dinsdag

Ontbijt: 1 sneetje roggebrood met plakjes komkommer, 1 met appelstroop

Lunch: Havermourtpannenkoek met pindakaas en wortel en 1 met aardbeienjam

Diner: Rijst, gebakken tofu (voor 2x) en 3/4 van de broccoliroosjes met tomatensaus van 1/2 blikje tomatenpuree

Woensdag

Ontbijt: Havermoutpap (havermout kort gemalen) met aardbeienjam en stukjes sinaasappel

Lunch: Burger van rijst met linzen / gestoomde of gekookt wortel en broccoli

Diner: Rösti van gebakken geraspte aardappel met wortel en diepvries spinazie  

Donderdag

Ontbijt: 1 sneetje roggebrood met komkommer. 1 met appelstroop

Lunch: Rijst, wortel, pindakaaskoekjes met kerrie / ijsberg-komkommersla

Diner: Hutspot met uienjus

*Druiven

Vrijdag

Ontbijt: Hartige havermout

Lunch: Linzensoep met ui en verse kruiden

Diner: De rest van de rijst met tofu, pindasaus en zure blokjes komkommer

Zaterdag

Ontbijt: Rijstebrij met druivencompote

Lunch: Havermoutbroodje met sla en linzenburger en 1 met appelstroop en banaan

Diner: Stamppot ijsbergsla en linzenballetjes 

*kopje koffie of thee met gebakje van havermout met druivencompote

Zondag:

Ontbijt: Havermout pannenkoeken (op z'n Amerikaans, klein en dik) op elkaar gestapeld met plakjes banaan en appelstroopsaus eroverheen gegoten

Lunch: Wortelsoep met gekookte koude aardappelen met een beetje zout erop. Wij zijn er dol op.

Diner: Wraps van ijsbergsla met linzen-rijststaafjes met rest van de tomatenpuree erdoor

*Puddinkje van havermout met een sausje van een beetje verdunde aardbeienjam 

Koekjes maken van 2 banen en een beker havermout met beetje kaneel.

Ongeveer 18 minuten bakken op 180 graden. Ze zijn zacht, lekker en vullend.

Ik doe er vaak rozijnen door. Als u ze heeft zou ik het doen en anders zo of een holletje maken in het midden en een beetje jam erin doen. En/of u doet er een lepeltje pindakaas door.

2 De praktijk

Ik heb veel geschreven over de praktijk van met weinig zoveel mogelijk doen en vooral ook veel niet doen. Maar het blijft in beweging, er ontstaan altijd nieuwe inzichten en er worden nieuwe methodes ontdekt. Het begint allemaal met:

Zorgen voor financieel overzicht en een geestelijk rijk leven. Ik noem deze twee in een adem omdat dit voor mij de voorwaarden zijn voor een overzichtelijk en fijn leven. 

Wat komt erin, wat ging/gaat eruit? Waar kan meteen op bezuinigd worden?

We zijn een tijdlang veel te vaak naar onze gezellige super gegaan. Dit speelde vooral voor corona. Ik wil nog steeds eens opschrijven hoeveel die bezoekjes gekost hebben. Nu laat ik, op af en toe een uitzondering na elke maand 2x veel boodschappen bezorgen. Door een gewone supermarkt en Ekoplaza (of Hofweb). 

Waar geeft u veel geld aan uit?

Ik geef door wat volgens mij belangrijk is en vooral wat voor ons werkt. Ik zet gewoon weer eens alles op een rijtje en zal het regelmatig aanvullen.

• Proberen naast basisboodschappen niets of zo weinig mogelijk te kopen. Een bepaalde periode of heel lang.  
• Als het kan een of twee keer per jaar veel basisboodschappen aanschaffen.
• Van een vast bedrag leven en daar niet overheen gaan. 
• Meteen een of meerdere bedragen op een spaarrekening zetten, hoe weinig ook.
• Zoveel mogelijk zelf doen en vooral datgene waar u goed in bent. Moestuin, brood, koekjes, taarten bakken, fermenteren, 'preppen', kleding maken, dingen repareren.
• Maak zelf schoonmaakmiddelen. We hebben drie glazen spuitflessen: 1 met azijn, 1 met azijn, afwasmiddel en water. en 1 met alleen water (voor de planten). En ik gebruik regelmatig zuiveringszout/ dubbel koolzuur soda, al dan niet met een scheutje azijn. Ook goed om een putje beter door te laten stromen.
• Een keer lang koken en bakken voor een paar dagen ('preppen'). Dat scheelt energie en het is gemakkelijk. 
• Proberen bij het boodschappen doen altijd een of meer producten voor de voorraad aan te schaffen voor als de situatie om welke reden dan ook ingewikkeld is. Dit kan persoonlijk of landelijk zijn. Voorbereid zijn vind ik belangrijk en het geeft een prettig gevoel. Er is een grote beweging die hier veel verder in gaat. Op YouTube kunt u hier van alles over bekijken.
• Zoveel mogelijk seizoens groente en fruit kopen. Als het kan veel van iets zodat u het kunt invriezen, inmaken of drogen.

Als u geen moestuin heeft verbouw iets op het balkon of in de vensterbank. In ieder geval kruiden. Alles wordt er lekkerder door en het voegt voedingsstoffen toe. U weet, mijn (een van de) stokpaardje.

Gooi nooit iets weg, tenzij het bedorven is. 

Als u maar de helft van een grote ui gebruikt, snijd de andere helft in stukjes en doe het in de diepvries. Of u gebruikt natuurlijk de rest morgen of overmorgen. Ik heb 'foodhuggers' en die zijn ideaal om groente en fruit niet te laten uitdrogen.

Verzamel groenteafval in een bakje en bewaar het in de diepvries. Als het vol is maakt u een lekkere groentebouillon. Nog wat kruiden zoals selderie, peterselie en/of maggikruid toevoegen en zout, tamari of een bouillonblokje.

Al zo lang samen

Een heel creatieve vriendin stuurde dit, blij mee.

Gisteren (of vandaag, maar we vieren het altijd de 27e) 39 jaar geleden kwamen we voor het eerst met elkaar in contact, mijn lieve Henk en ik. We zouden vanmorgen naar een Borg gaan en daar een feestelijk kopje koffie drinken, maar Henk had erge last van zijn allergie dus dat ging niet door. Vanavond Chinees besteld, dat was ons cadeau, zo lekker. We eten er drie keer van. Daarvoor een gezellig drankje (witte wijn) met knapperige, zelfgebakken zadencrackertjes met zelfgemaakte 'boursin'. 

1 Inleiding: Hoe overleefden wij en hoe leven we nu?

Veel mensen hebben het in deze tijd financieel moeilijk. Tienduizenden mensen zijn hun baan verloren en na een paar maanden ontstaan er schulden. Er zijn mensen die een half jaar kunnen overleven, die een buffer hebben. Er zijn ook mensen die het drie maanden of korter vol houden. 

Er is mij gevraagd of ik wil schrijven over hoe wij overleefden in Oost-Groningen. Dat ik daarmee mensen kan inspireren. Mijn boek en de filmpjes gaan hierover en het is ook de basis van deze website. Voor mensen die mijn boek, waar het allemaal mee begonnen is, niet kennen en ook voor mensen die het wel kennen is het inderdaad misschien zinvol om er juist nu over te schrijven. Na Oost-Groningen werd het trouwens nog 'erger'. Toen Henk zijn baan opzegde omdat het een te zware belasting werd, leefden we een tijd van ik denk €800 per maand. Er is een maand geweest dat het €600 was. Naast steun die ik altijd voel, is er een innerlijke basis. En er is zoveel vervullends waardoor verder alles eigenlijk op de tweede plaats komt. Als we schulden zouden hebben zou die ons in de greep hebben denk ik, maar gelukkig hebben we die niet. Een gevoel van dankbaarheid overheerst. Altijd.

Daarnaast is er de praktijk van alledag en gelukkig ben ik creatief (niet wat betreft alles!!!) en kan ik goed improviseren. Als dat niet zo was, dan was het veel ingewikkelder geweest want ook hierin is er vertrouwen. Hoe doe je met weinig zoveel mogelijk? Ik zal hier een rubriek van maken en herinneringen opschrijven maar ik zal het ook over nu hebben. 

Als ik bepaalde aspecten anders had aangepakt was er beslist meer geld geweest. Ik ben niet commercieel en dat zou ik ook voor geen goud willen zijn. Wel had ik meer voor mezelf op kunnen komen, vooral wat mijn boek betreft. Dat ik een prachtige praktijk met een, vind ik, meer dan prima inkomen achter heb gelaten, zorgde niet voor een leegte, er kwam veel voor in de plaats. Trouwens, er was geen andere mogelijkheid. Gelukkig sta ik nog steeds mensen terzijde. Zoals ik verschillende keren heb geschreven hebben we ons nooit arm maar altijd rijk gevoeld. Dat heeft vooral met innerlijk leven te maken maar ook omdat we nooit iets tekort zijn gekomen. Het enige paniekmoment was in Duitsland, toen Henk door zijn heupprobleem steeds viel in huis. Onze pensiondroom was allang vervlogen en we moesten en wilden zo gauw mogelijk terug naar Nederland. Het duurde twee lange jaren voordat we ons huis verkochten. 

Ons inkomen verandert niet door corona. We zitten op of net iets boven de bijstandsnorm. Henk heeft aow en een klein pensioen en ik verdien met mijn telefoonwerk. Als ik meer zou verdienen dan moest ik net zoals vroeger btw betalen. Dan moet ik dus een stuk meer verdienen (19%). Dat gaat niet, dat zou een te grote druk op me leggen. Er komt bij dat ik ook nog steeds aan allerlei dingen niet of te weinig toekom. We doen het dus hiermee en in vergelijking met wat het was is dit royaal. Ik ben als eerste bezig mezelf terug te betalen. Ik heb een graf gekocht en dat geeft me rust, maar het was een fiks bedrag, €4000. Ik moet een groot bedrag hebben om in geval van nood alleen te kunnen overleven. Na terugbetaling is dat bedrag nog veel te laag. We proberen ook voor een 2e of 3e hands autootje te sparen want het zou wel een groot wonder zijn als de auto die we nu hebben nog een jaar werd goed gekeurd. Maar goed, als het niet lukt, dan geen auto meer. Henk vindt dat erger dan ik. Een auto geeft zeker een gevoel van vrijheid, maar ik heb geen behoefte om naar drukkere delen van Nederland te gaan, integendeel, al zal er vast wel eens een uitzondering zijn. We proberen ook nog iets te sparen voor de huisrekening want er kan altijd iets groots kapot gaan. Op die rekening heb ik evenveel gestort als dat ik er vervolgens weer heb afgehaald.

Zo, nu weet u een beetje hoe de situatie was en is. 

Sapje en eerste bramen

De NZ spinazie deed het zo goed dat het ten koste ging van de fruitstruikjes en juist daar is die nieuwe bak voor bedoeld. Een paar dagen achter elkaar heb ik vol geoogst. De wortels van de planten zet ik in een lange, diepe, andere bak.  Wij krijgen steeds wat fruit, voornamelijk appels, dat overblijft in de gevangenis en anders weggegooid zou worden. Af en toe zitten er ook peren bij. Drie dagen een spinaziesapje met appel en een dag met peer. Ook nog een uitgeperst sinaasappel en een bakje water, van de sinaasappelpers.

Als ik wegga heb ik altijd een bakje met gedroogd fruit bij me voor als ik wankel word. Dat bakje gebruik ik regelmatig voor iets anders (de inhoud kiep ik mijn broekzak) zoals nu voor de eerste bramen. Het ruikt overal zoetig, de geur van bramen, gemengd met de geur van bos, van nazomer. Een van mijn lievelingsgeuren.

Hoe snel je iets vergeet

Vroeger schreef ik over hoe ik van een beetje boter veel boter maakte. Ik heb dat lang gedaan. Gisteren keek ik naar een vrouw (frugal Jo*) die boter met veel olie mengde en ik besefte dat ik dit totaal vergeten was. Ik mixte het alleen niet met veel olie, maar met veel water en een beetje olie. Ik kook niet meer zoals een aantal jaar geleden, alleen plantaardig, al is het de eetwijze die ik uiteindelijk het meest sympathiek vind. Door Henks blaasgedoe en mijn darmonaangenaamheden is dat veranderd, maar we eten wel heel weinig dierlijks. Ik ga het dus weer net zoals vroeger doen met de boter. Ik deed het vanmorgen al met een klein stukje waar ik een kommetje vol van maakte. Jammer dat ik er iets te enthousiast mee aan de gang ging en mijn shirtje nu vol vlekken zit. Ik weet dat ik ergens een beslagkom heb met een deksel waar je de klopper(s) van een mixer doorheen kan steken volgens mij. Een grotere hoeveelheid spettert ook minder maar je kan deze 'boter' niet invriezen dus ik moet het wel per beetje doen. Ik had ook een schort aan kunnen doen, waar ik meestal niet aan denk. Ik gebruik trouwens vaak gestolde kokosolie als boter.

*Om nog even op frugal Jo terug te komen. Ze woonde met man en twee kinderen in een ruim huis, in een goede buurt en is nu verhuisd naar  een klein appartement, met één slaapkamer, ipv drie, in een heel andere buurt. Ze hebben een heel laag inkomen maar haar droom is om een huisje te kopen ergens in het noorden van Engeland, waar ze het allerliefst wil wonen. Hier doet ze alles voor, waaronder grote consessies. 

Weer eens een weekmenu

Maandag: Henks vermaandag Spaghetti met sojaroomsaus en spinazie erdoor en edelgist erover /  tomatensla met stukjes olijf en een glaasje koele, witte wijn 

*meloen

Dinsdag: Gestoofde venkel met oleolux (Budwig), knoflook  en een beetje geraspte brie / gekookte boekweit

*Cichorino met een stukje citroen kwarktaart (gemaakt voor de vrienden die morgen op bezoek komen)

Woensdag: Gebakken kool met ui, knoflook, kerrie, kokos en Tamari / krokant gebakken dunne schijfjes tempeh in een pittig tomatensausje. Ik had de plakjes tempeh eerst op hoog vuur in kokosolie krokant gebakken. Ik maakte een sausje van tomatenpuree, Tamari, chilisaus. Op het laatst wentelde ik de tempeh daar doorheen. Erg lekker.

Donderdag: Rest van de kool met pindasaus, rijst en komkommersla

Zaterdag: Champignonsoep met peterselie / zuurdesembrood met avocadopuree, tomaat en bieslook

*Kopje koffie met een stukje dadelcaramel met zout

Zondag: Lasagne van gele courgette met bolognesesaus van plantaardig gehakt / kropsla.

Het was een uitzondering dat we even in de supermarkt waren. Er lagen allerlei courgettes uit een tuin in de buurt, zo leuk. Een grote gele gekocht. waar we nog een keer van eten. Toen ik de boodschappen wilde betalen merkte ik dat ik mijn pasje was vergeten. Teruggerend en toen moesten we wel even met de auto want het bezoek kwam er bijna aan. Een minuut later bleek. 

*aardbeienijs op basis van Budwig

Blijft een belangrijke dag

Elk jaar denk ik terug aan 15 augustus 1969. De eerste dag van mijn nieuwe leven en al jaren de dag van het begin van mijn lievelingsperiode. Ik schrijf dit ook elk jaar. Heeft u een soortgelijke dag die u elk jaar viert of herdenkt?

Het is nog steeds erg warm en dus blijven we elke dag onze ochtendwandeling vroeg maken. Voor het ontbijt. Vanmorgen was het niet heel vroeg, maar om 7.50u was hier op de doorgaande weg geen auto te bekennen. Henk nam een foto naar beide kanten.

Henk gooit nog steeds elke ochtend en avond een emmer ijskoud water over me heen, heerlijk. De wc doorspoelen is lastig, niet kunnen wassen ook. Gelukkig hebben we een afwasmachine voor de afwas. Haren wassen lukt niet goed met koud water dus ik maak keteltjes water warm. Maandag wordt er een nieuwe boiler bezorgd. Deze was pas 2 jaar en 5 maanden oud. De boiler die hier hing heeft het 46 jaar gedaan. Het bedrijf zei dat ze dit nog nooit mee hebben gemaakt. Tja ... Het is niet meer dan lastig. Ik ben dankbaar dat we nog net thuis waren en ik ben dankbaar dat we koud water in de keuken hebben. Zonder water zou het veel meer dan lastig zijn geweest. Ik ben me extra bewust hoe fundamenteel water is! Zonder leven lijkt me onmogelijk.