maandag 17 april 2023

Kritisch denken

Eerst een gesprek met Dr. Eline van den Broek over hoe moeilijk het is om in Nederland goed onderzoek te doen naar de oversterfte. Er zal wel het een en ander duidelijk worden door het onderzoek dat ze gaat doen, maar er zal ook nog veel verborgen blijven omdat er zoveel tegenwerking is.
https://youtu.be/Qo0uQVSNlnk

14 jaar na de negatieve effecten (narcolepsie) van de vaccinatie tegen de Mexicaanse griep krijgen mensen een schadevergoeding. Henk zei net: "Over 14 jaar krijgen slachtoffers schadevergoeding voor de prikken van nu en zeggen ze "sorry!" Als het wereldwijd zou gebeuren ... onbetaalbaar. In sommige landen gebeurt het nu al.

Twee berichten, kort achter elkaar:
"Er zijn, al is corona voorbij, steeds meer mensen die kritisch denken*. Dit was in het nieuws en viel overal te lezen. Wat een constatering. Er zit een negatieve ondertoon bij.
En het bericht van eergisteravond dat complotdenkers een gevaar zijn voor de samenleving omdat complotdenken tot terrorisme kan leiden..
Voor mij hebben die uitspraken weinig met elkaar te maken. Ik mag hopen dat er nog veel meer kritische denkers komen en dat je iets doet omdat het vanuit jou komt en niet omdat het opgelegd wordt.
In complotdenken zitten allerlei gradaties en zoals Martijntje Smits (onderzoeker, filosoof, die spreekt over wetenschap & technologie en staat aan de 'linkerkant') zegt:
"De enige grens van handelen in een democratie is, of je geweld gebruikt, of ermee dreigt. Het staatsgevaarlijk verklaren van ideeën is een kenmerk van autoritaire staten, maar past nooit in een liberale democratie."

En dan zijn er genoeg voorbeelden van mensen die dingen mee hebben gemaakt die het complotdenken stimuleren omdat het eenvoudig niet klopt. Situaties binnen het werk, politieoptreden, gecanceld worden. En alle geheimen die in stand gehouden worden.
Huisarts:"Beste AIVD, ik ben geen gevaar voor de staat of complotdenker. Ik ben een gewone moeder die zich zorgen maakt. Over een overheid die mij de mond probeert te snoeren, politie op me afstuurt .
Tegenwoordig is iedereen die zelfstandig denkt een complotdenker of 'rechts-extremist' en dus 'Staatsgevaarlijk'. Zo kan ik het ook... ik denk dat mensen die zelf nadenken inderdaad een bedreiging vormen voor de Staat; níet voor een samenleving die op vertrouwen is gebaseerd."

*Als je even googelt op kritisch denken is het vooral positief. Het wordt juist gestimuleerd. Twee voorbeelden:
Carrièretijger: "Kritisch denken betekent dat je onafhankelijk van anderen informatie analyseert en beoordeelt. Je komt door zorgvuldig na te denken tot je eigen, gefundeerde conclusies."

(ICM, Opleidingen en Trainingen) "Kritisch denken is één van de elf 21e eeuwse vaardigheden die het Nationaal Expertisecentrum Leerplanontwikkeling (SLO) opstelde voor het onderwijs van de toekomst.
Wat houdt kritisch denken in? In het kort is kritisch denken het vermogen om door logisch redeneren zelfstandig tot weloverwogen en beargumenteerde afwegingen, oordelen en beslissingen te komen.

Je herkent iemand die kritisch denkt aan een sceptische houding zonder cynisch te zijn. Daarnaast staat de kritische denker open voor verschillende invalshoeken en andere denkwijzen, maar is dit niet iemand die met alle winden mee waait. Ook is deze denker besluitvaardig, maar niet koppig. De kritische denker gebruikt een analytische houding wanneer relevant en slaat niet door in alles relativeren.

De volgende vaardigheden zijn belangrijk om kritisch te kunnen denken: analyseren, evalueren, concluderen, verklaren en zelfreguleren.

LIC, Leer en Informatie Centrum:
"Kritisch denken betekent ‘redeneren en reflecteren voordat je een standpunt inneemt of een besluit neemt hoe te handelen en dat je kunt verklaren waarop dat standpunt/besluit is gebaseerd."

"Waarom is kritisch denken belangrijk?
Kritisch denken draagt bij aan een betere besluitvorming in complexe en risicovolle situaties"

enz. enz. enz.

Het wordt vooral in allerlei opleidingen gestimuleerd, maar er is sowieso heel veel over het belang van kritisch te denken te vinden.
Het heeft me ook ten zeerste verbaasd waarom kritisch denken nu opeens verboden was! (Ook bij opleidingen!)
Als mensen, waaronder vele deskundigen opeens hun mond moeten houden, wie heeft het dan over complotten?

Bij mijn werkt het trouwens helemaal anders, ik voel of iets in orde is of niet. Daarna denk ik erover na. Als je dan alles op een rijtje zet, je verstand gebruikt en je eventueel onderzoek gaat doen, kom je op hetzelfde uit., wordt je gesterkt in het oorspronkelijke gevoel. Intuïtie blijf het richtsnoer. 
Er is een tweede boek van de neuroloog verschenen, over wie ik vaker schreef. We staan zeker niet hetzelfde in het leven, maar een aantal waarden zijn wel hetzelfde en zijn directheid, grote(!!) kennis en humor hebben veel voor ons betekend en nog steeds. Als ik een neuroloog nodig zou hebben, zou ik hem willen, iemand die zich niet verheven voelt boven zijn patiënten en daarom ook geen witte jas droeg. Ook om af en toe de idiotie te zien en daar hartelijk om te lachen. N
a 2021 stopte dat voor hem, waren de grenzen echt overschreden. Een voorbeeld: het constant schoonmaken van de winkelwagentjes. Het verschilde per winkel en hoe bezopen vonden wij da ook. Hij zei dan wel eens 'u bent nog een hoekje vergeten' en dan gingen mensen dat hoekje schoonmaken, of de wieltjes. Toen hij een oude mevrouw op haar knieën zag liggen om dat te doen was het klaar.

'Der Neue Untermensch' heet zijn nieuwe boek.  

Hier was bij een bepaalde winkel steeds een meisje of jongen die uren achter elkaar elk winkelkarretje sopte. Ze waren doodmoe door die nonsens. Heel erg vind ik het, als iemand niet nadenkt, maar gewoon doet wat opgedragen wordt, of het zinvol is of niet.
En als je denkt dat het virus op het karretje zit, hoe is het dan met het sopdoekje?
En dit geldt voor veel wat er gebeurde, wel het een, niet het ander.
Veel mensen waren bang voor ontslag of diskwalificatie als ze open waren, en misschien zulke jongens en meisjes ook. Er zal toch heus wel iemand zijn geweest die zich iets afvroeg over het nut?